Pyetja:
Cila është kundërpërgjigja për ata që vendosin shqisimin (shikimin) direkt, si kusht të besimit të tyre në Zot?
***
Përgjigjja:
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, Muhamedin ﷺ!
Nuk ka dyshim mbi faktin se besimi dhe adhurimi i Zotit të botërave duhet të jetë mbi bazën e argumenteve të prera, prandaj Allahu i Madhëruar thotë në Kuran:
“Dije se nuk ka të adhuruar tjetër (me meritë) përveç Allahut!” (Muhamed: 19)
dhe thotë:
“Dhe që ata, të cilëve u është dhënë dituria, ta kuptojnë (dinë) se ai (Kurani) është e Vërteta nga Zoti yt, ta besojnë atë dhe zemrat e tyre të binden e të qetësohen me të.” (Haxh: 54)
Vërehet qartësisht sesi besim është konsideruar një rrjedhojë e drejtpërdrejtë e diturisë dhe së këndejmi vjen rrjedhoja tjetër e bindjes dhe qetësimit të zemrës.
Argumentet shkencore nuk kufizohen kurrsesi me shqisimin direkt (përdorimin e drejtpërdrejtë të shqisave), edhe pse ky i fundit gëzon një pozitë të madhe si në Kuran ashtu edhe në Traditën Profetike. Në fakt janë shumë e shumë gjërat në ekzistencën e të cilave besojnë prerazi shkencëtarët e shkencave natyrore dhe atyre logjike (përfshirë edhe ateistët prej tyre), pavarësisht se këto gjëra nuk janë shqisuar direkt nga shqisat e tyre ose aparaturat ndihmëse të shqisave. Për më tepër të gjitha shkencat kanë përparuar vetëm falë mosprivimit (moskufizimit) të tyre me botën e ngushtë të shqisimit të drejtpërdrejtë. Këmbëngulja se asnjë argument tjetër veç atij të drejtpërdrejtë shqisor nuk përbën argument kategorik, është padyshim prej treguesve të qartë të mungesës së logjikës.
Për këtë, kur Kurani fisnik mohon kufizimin e argumenteve me përdorimin direkt të shqisave dhe u tërheq vërejtje atyre që e kërkojnë argumentin direkt shqisor jashtë vendit të tij përkatës, në realitet pohon një të vërtetë ku besojnë të gjithë njerëzit e logjikshëm, gjë në lidhje me të cilën Allahu i Madhëruar thotë: “Ithtarët e Librit (disa hebrenj) kërkojnë prej teje (o Muhamed) që t’u zbresësh një libër prej qiellit. Në fakt, ata i kërkuan Musait diçka edhe më të madhe (duke i thënë): ‘Na e trego Allahun haptazi!’ Atëherë i shkatërroi rrufeja, për shkak të poshtërsisë që bënë.”
(Nisa: 153)
“E këta (populli yt) me siguri do të thonë: “E megjithatë, jobesimtarët thonë: ‘Ekziston vetëm vdekja jonë e parë, ne nuk do të ringjallemi! Na i risillni, pra, të parët tanë, nëse thoni të vërtetën!’” (Duhan: 34–35–36)
Kushtëzimi i besimit në Zot me shikimin apo shqisimin direkt të Tij, jo vetëm që është i pavend (nuk qëndron), por është naivitet, për shkaqet në vijim:
Së pari: Çdo gjë që kapin shqisat materiale cilësohet si ekzistencë e krijuar, me aftësi e cilësi të kufizuara. Thjesht shikimi i Zotit në këtë botë, do të ishte premisa më e madhe për të rënë në mosbesimin e Tij, pasi një ekzistencë që kapet nga kapacitetet e kufizuara të syrit apo shqisimit material të kësobtoshëm, nuk do të ishte kurrsesi e denjë për të qenë Zoti i Vërtetë, i Cili është zotëruesi i cilësive absolute (të përsosura, të pakufishme, të pakushtëzuara dhe të pakrahasueshme) hyjnore dhe rrjedhimisht është i paarritshëm për perceptimin e botës së krijesave, siç thotë në Kuranin fisnik: “Shikimet (njerëzore) nuk mund ta arrijnë Atë, ndërkohë që Ai i arrin shikimet e të gjithëve.”
Së dyti: Në krahun tjetër (pavarësisht sa u tha në pikën e mëparshme), Zoti i Vërtetë, e furnizoi njeriun me të gjitha aftësitë dhe burimet e duhura për të arritur tek besimi i sigurt mbi ekzistencën e Tij;
Së treti: Besimi në ekzistencën e Zotit të botërave dhe për më tepër arritja tek besimi i sigurt në profetët e Zotit dhe udhëzimet e Tij hyjnore, përveçse përmes intuitës duhej të bazohej fuqishëm në përdorimin e logjikës së shëndoshë.
Ndërsa nëse Zoti do skaliste në vetëdijen njerëzore besimin e sigurt në Të (siç ka bërë me engjëjt), pa ju dashur fare njeriut ta vërë logjikën në përdorim, me siguri që në këtë rast nuk do të kishte kuptim termi “besim i vullnetshëm në Zot”, pasi do t’i ngjanim shembullit të kujt thotë: “Unë besoj në ekzistencën e diellit”,- teksa dihet që këtë nuk e thotë asnjë mendar, pasi në rastin e diellit njeriu është i shtrënguar të besojë në të duke qenë se e shikon dhe s’mund ta mohojë.
Allahu e di më mirë.
Alaudin Abazi
