Pyetja:
Cili është gjykimi islam kur traditat dhe adetet kombëtare bien ndesh me Sheriatin?
***
Përgjigjja:
Shejh Sa’di ka thënë: “Parimi bazë lidhur me traditat është se janë të lejueshme, përderisa s’i ndalon Sheriati”. [1]
Shejh AbdulAziz bin Baz, ka thënë: “Asnjë musliman s’bën t’i pranojë traditat verbërisht, por duhet t’i vlerësojë ato karshi Sheriatit. Çfarëdo që ai lejon, është e lejueshme për të, përndryshe, nuk duhet bërë atë. Të gjitha traditat që njerëzit i kanë në vendet apo në fiset e tyre duhet të vlerësohen karshi Librit të Allahut dhe Sunetit të të Dërguarit të Tij ﷺ. Çfarëdo që Allahu dhe i Dërguari i Tij ﷺ kanë lejuar, është lejuar; çfarëdo që Allahu ka ndaluar, duhet të lihet, edhe nëse është traditë popullore”. [2]
Shejh Ibn Uthejmin, ka thënë: “Tradita nuk e bën të lejueshme atë që s’është caktuar si e lejueshme, sepse Allahu ka thënë: “Nuk është drejtësi/mirësi të hyni nëpër shtëpia nga prapa.” (Bekare: 189), ndonëse kjo ishte adet i tyre dhe e konsideronin me vend. Ai që merr ndonjë traditë apo adet dhe e konsideron atë si të drejtë, duhet ta vlerësojë karshi ligjeve të Allahut”. [3]
Shejh Ibn Uthejmin, Allahu e mëshiroftë, ka thënë, kur ka diskutuar rreth llojeve të
ndryshme të ekstremizmit: “Kategoria e katërt është teprimi në tradita, çka është kapja me fanatizëm për traditat e lashta dhe refuzimi për t’u kthyer tek ajo që është më e mirë. Por, nëse traditat janë të barabarta në arritjen e një synimi të ligjshëm, atëherë më mirë është përmbajtja ndaj traditave personale, sesa marrja e traditave të huaja”. (Mexhmu el-Fetaua [7/7])
————————
[1] “Risaleh fi Usul el-Fikh”, 7
[2] “Mexhmu el-Fetaua” 6/510
[3] Tefsir Surat el-Bekareh 2 [299]
