Pyetja:
Feja jonë na mëson ta duam Allahun, të Dërguarin e Tij ﷺ dhe të gjithë ata që ndjekin rrugën e tij. A e quan feja jonë Muhamedin ﷺ të shenjtë? A mjafton ta duam, ta ndjekim atë në çfarë ka vepruar dhe jo ta bëjmë të shenjtë (hyjnizojmë)?
***
Përgjigjja:
Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut, Muhamedin ﷺ!
Me fjalën “TEǨDIIS / shenjtërim” nënkuptohet “TEǍĎȞIIM-i / madhërimi” dhe zakonisht kur kjo fjalë flitet për krijesat, ajo përdoret për kë/çfarë kalon cakun ligjor (kufirin e lejuar). Porse fjala “TEǨDIIS / shenjtërim” bart edhe kuptimet: dëlirje / pastrim (i të cilësuarit me këtë fjalë) nga të metat / mangësitë dhe të qenët i bekuar.
Dihet fakti se shenjtërimi në kuptimin e madhërimit kategorik, kulminant dhe të kompletuar, i përket vetëm Allahut, Një të Vetëm e të Pashoq, duke qenë se vetëm Atij i takojnë cilësitë dhe atributet e madhështisë, lartmadhërisë dhe kompletimit. Vetëm Ai e meriton shenjtërimin apo madhërimin më madhështor dhe tërësor, pasi Ai është i lavdëruar në vetvete për gjithçka.
Ndërsa, tejtërkujt/gjëje veç Tij, i takon të madhërohet vetëm me dy kushte:
Kushti i parë: të madhërohet varësisht pozitës dhe vendit që gëzon te Allahu;
Kushti i dytë: të madhërohet në atë formë që e ka ligjëruar Allahu.
Kurse çdo madhërim që del jashtë kësaj, konsiderohet madhërim i ndaluar, të cilin nuk e ka lejuar Allahu.
Bazuar në sa u tha, madhërimi i njerëzve bëhet vetëm në varësi të pajtimit të tyre me ligjin e Allahut, prej ku rrjedhin edhe dy llojet e madhërimit në vijim:
Së pari: Madhërimi i lejuar prej Allahut, që është brenda kufijve ligjor islam;
Së dyti: Madhërimi i ndaluar prej Allahut, i ashtuquajtur shenjtërim, i cili e kapërcen lejimin (ligjin).
Së këtejmi, i shenjtë në vetvete është vetëm Allahu, pasi vetëm Atij, Një të Vetëm e të Pashoq i takon shenjtërimi, që përbën kushtimin e madhërimit kategorik kulminant, të plotë e kompletuar, tërësor e përmbushur, më madhështor e përlartësuar. Ky shenjtërim / madhërim kategorik nuk është i denjë për askënd/asgjë veç Allahut dhe nuk i përshkruhet askujt/asgjëje veç Tij.
Kësisoj, kuptohet se në rastet e veçanta kur tekstet sheriatike (ligjore islame) përmendin artikulimin (fjalën) i shenjtë / i madhëruar, për krijesën (kryesisht profetët, engjëjt, vendet, kohët apo tubimet), me këtë nuk nënkuptohet shenjtëria e tyre në vetevete, por nënkuptohet: dëlirja / pastrimi i këtyre krijesave të veçanta nga cenët (të metat / mangësitë e rangut të krijesës) në shprehi të vlerësimit të çështjes së tyre, bekimi i tyre, moscenimi i ligjeve të veçanta që kanë të bëjnë me to, pozita e veçantë që ata/ato gëzojnë te Allahu i Madhëruar dhe merita e tyre që të madhërohen në një formë legjitime fikse të ligjëruar nga Allahu; gjëra këto që kurrsesi nuk bëhen si adhurim ndaj këtyre krijesave, por që faktikisht bëhen krejtësisht si adhurim ndaj Allahut të Madhëruar.
Në këtë kuptim lejohet të thuhet: “Profeti, shpirti (engjëlli Xhebrail), Xhamia, Ramazani, Vendi etj. i shenjtë, pra: i pastër / i dëlirë / i madhëruar / i bekuar / i pacenueshëm.”
Sa më sipër vlen për më tepër edhe lidhur me Ehlu Bejtin (familjarët e Profetit) dhe evlijatë (besimtarët muslimanë të devotshëm) mbarë.
Allahu e di më mirë.
Alaudin Abazi
