Pyetja:
Çfarë njerëz do të jenë ata që do të jetojnë në kohën para Kiametit?
***
Përgjigjja:
Aliu (Allahu qoftë i kënaqur prej tij!) ka thënë: Kam dëgjuar Profetin ﷺ të thotë: “Në kohën e fundit do të dalin disa njerëz të rinj në moshë, mendjelehtë, të cilët flasin me fjalët e krijesës më të mirë, besimi i tyre nuk e kalon gurmazin e tyre, dalin nga feja ashtu siç del shigjeta nga harku. Kudo që t’i takoni ata i luftoni, sepse në luftimin dhe vrasjen e tyre ka shpërblim tek Allahu Ditën e Kiametit.” [1]
Shejh Ibën Uthejmin thotë: Do na vijnë në kohën e fundit njerëz të vegjël në moshë, nuk kanë logjikë e janë mendjelehtë. E megjithë këtë janë elokuentë në të folur.
“Të cilët flasin me fjalët e krijesës më të mirë” d.m.th. me fjalët e të Dërguarit të Allahut ﷺ, sepse fjala e krijesës më të mirë kush është, fjala e të Dërguarit të Allahut ﷺ. D.m.th. kur njeriu i dëgjon fjalët e tyre thotë: “Këta janë njerëzit më të mirë”, sepse fjala e tyre të magjeps, kanë oratori dhe rrjedhshmëri.
Kanë besim vetëm me gojë dhe nuk gjendet në zemër, sepse ai (besimi) nuk e kalon gurmazin e tyre. Luftoni ata, sepse ata i dëmtojnë njerëzit. Fjalët e tyre janë prej krijesës më të mirë saqë kur personi i dëgjon mashtrohet me ta. Porse besimi i tyre nuk arrin në zemra. Prandaj tha: “Kudo që t’i takoni ata i luftoni”.
Por ky hadith ka një problem madhor, i cili është: Ne jemi urdhëruar që të gjykojmë atë që shfaqin njerëzit dhe nuk jemi urdhëruar të hulumtojmë për brendësinë e tyre. Atëherë si mund ta njohim gjendjen e tyre, sepse ata shfaqin fjalët e krijesës më të mirë? Si ta mësojmë këtë?
Duhet patjetër që të studiojmë me imtësi të madhe gjendjen e tyre. Ata kanë disa shenja më e rëndësishmja prej të cilave është se: ata i konsiderojnë besimtarët si jobesimtarë, sepse ata (havarixhët) kanë rrugë të tyre të posaçme. Kushdo që nuk e ndjek atë (rrugë), ai tek ata konsiderohet jobesimtar. Prandaj ata këdo që është në kundërshtim me rrugën e tyre i thonë: “Ai është jobesimtar”.
Ata shfaqin Islamin dhe flasin me fjalët e krijesës më të mirë, por besimi nuk arrin në zemrat e tyre. Nëse njeriu i lufton dhe vret ata, shpërblehet apo ngarkohet me gjynah? Shpërblehet Ditën e Kiametit.
Luftimi i tyre i takon imamit (prijësit) apo imamit dhe individëve? Pra, nëse unë e di se dikush ka këtë gjendje (është havarixh), a ta luftoj (vras)?
Jo, sepse zbatimi i dispozitave të dënimit dhe vrasja e renegatëve i takon vetëm imamit (prijësit). Nëse do ta hapnim këtë derë dhe çdo person do të vriste këdo që e shihte të lejuar gjakun e tij, atëherë do të ndodhte kaos i madh. [2]
Shejh Sulejman er-Ruhajli thotë:
Nuk ka dyshim se luftimi i havarixhëve është lufta më e madhe në rrugë të Allahut. Profeti ﷺ ka urdhëruar për luftimin e tyre dhe ka sqaruar se në luftimin e tyre ka shpërblim te Allahu për atë që i lufton ata. Dhe ka njoftuar se nëse ai ﷺ do t’i arrinte ata, do t’i kishte luftuar.
Lufta ndaj tyre bëhet me gjuhë, demaskim dhe sqarim të bazave të tyre të prishura. E këtë gjë e bëjnë vetëm dijetarët. Po ashtu (luftimi ndaj tyre) është duke i luftuar ata, e kjo i takon vetëm prijësit (qeveritarëve) dhe jo individëve. Pra, luftimi i tyre i takon prijësit nëse e sheh të nevojshme luftimin e tyre.
Mendimi i shumicës së dijetarëve, e kjo është e saktë – dhe të cilën e ka mbështetur dhe shejhul islam Ibën Tejmije dhe të tjerët veç tij – është se: “Nëse mësohet se dikush është prej havarixhëve dhe nuk pendohet, ai luftohet (vritet) edhe nëse është një person i vetëm.”
Kur Sabigu pyeste për ajetet e paqarta (muteshabih) në kohën e Umerit – radijAllahu anhu -, ai ia zbuloi atij kokën, dhe pa se ishte me flokë. E i tha: “Nëse do ta kishe kokën të rruajtur (kjo ka qenë shenjë e havarixhëve në atë kohë) do të ta prisja kokën.” Sepse ai ndiqte gjërat (ajetet) jo të qarta, e kjo është prej cilësive të havarixhëve. Prandaj Umeri – radijAllahu anhu – ia zbuloi kokën atij dhe nuk e gjeti atë me kokë të rruajtur. Dhe i tha atij: “Nëse do ta kishe kokën e rruajtur, do të ta prisja kokën.”
Shejhul islam Ibën Tejmije ka thënë: “Me këtë janë argumentuar dijetarët se personi luftohet (vritet) edhe nëse është një i vetëm.” Porse kjo është çështje që i përket vetëm prijësit dhe nuk i takon ndonjë individi të thotë: “Pasha Allahun ky është havarixh dhe Profeti ﷺ ka thënë se në vrasjen e tyre ka shpërblim, prandaj unë po e vras këtë.” Jo. kjo i takon vetëm prijësit. [3]
Shejh Ibën Uthejmini ka thënë: Dijetarët kanë mendime të ndryshme përsa i përket çështjes: A konsiderohen ata jobsimtarë? Shumë prej dijetarëve janë të mendimit se ata nuk konsiderohen jobesimtarë. [4]
Prej dijetarëve që i konsiderojnë havarixhët si jobesimtarë janë: Imam Buhariu, El-Kadi Ebu Bekr, Es-Subki, El-Kurtubi dhe shejh Ibën Bazi. Po ashtu transmetohet se të këtij mendimi kanë qenë dhe El-Kadi Ijad dhe En-Nevevi.
Përktheu: Unejs Sheme
—————————–
[1] Buhariu dhe Muslimi
[2] Sherh Sahihil-Buhari
