Pyetja:
A ka një zgjidhje për problemin e shndërrimit të një akti adhurimi në zakon? Me fjalë të tjera, kur lexoj një sure të caktuar, ndihem shumë i prekur dhe i frikësuar prej saj dhe ndihem shumë i përqendruar (khushu), por pas disa ditësh, kjo khushu dhe ndjenja e frikës dobësohen në zemrën time, dhe është si sikur zemra ime të njihej shumë me kuptimet dhe t’i sodiste aq shumë sa të ishte sikur të kishte ngopur. E njëjta gjë ndodh kur recitohen disa dua. A ka zgjidhje?
***
Përgjigjja:
Së pari: Zakoni është një koncept neutral, kështu që është një gjë e mirë nëse një person mësohet të bëjë mirë dhe të jetë i palëkundur kur e bën atë, pa e konsideruar atë të rëndë. Në hadith thuhet: “Të bësh të mirën është zakon (që njeriu mund ta fitojë lehtë) dhe e keqja është kokëfortësia (dhe njeriu vazhdon në të vetëm nga kryeneçësia).” [1] Transmetohet nga Aisheja se ajo ka thënë: I Dërguari i Allahut ﷺ kishte një rrogoz me kallam me të cilin bënte një kabinë natën dhe falej në të, dhe njerëzit filluan të ndiqeni namazin e tij dhe ai e shtrinte (atë rrogoz) gjatë ditës. Një natë u mblodhën dhe ai tha: “O ju njerëz, duhet të bëni vetëm vepra që keni mundësi, sepse Allahu nuk lodhet, por ju. Vepra më e dashur tek Allahu është ajo që bëhet me këmbëngulje, qoftë edhe e vogël.” Dhe nëse familja e Muhamedit ﷺ do të fillonte të bënte diçka, ata do të vazhdonin në të.
Siç ka thënë Ebu’t-Tajjib: Çdo njeri do të fitojë nga jeta e tij atë që i bëhet zakon. Është e njohur se një nga mënyrat më të mëdha që njeriu të jetë i qëndrueshëm në udhëtimin e tij drejt Allahut është kryerja e ibadeteve për të cilat ai angazhohet, qëndron i palëkundur në kryerjen e tyre dhe mësohet me kryerjen e tyre dhe nuk i neglizhon. ata, bëhen të pavëmendshëm në lidhje me to ose ndihen shumë dembel për t’i bërë ato. Kjo ishte gjithmonë praktikë e Pejgamberit ﷺ; me fjalë të tjera, do t’i bënte vazhdimisht dhe me këmbëngulje. Dhe nëse familja e tij do të bënte diçka, ata do të vazhdonin në të. Së dyti: Përsa i përket zakonit në kuptimin që njeriu nuk ka prezencë të mendjes kur bën një akt adhurimi, pra e bën atë automatikisht, pa frymë apo fokus, kjo është diçka shumë e rrezikshme dhe duhet të shqetësohet për këtë. Shpërblimi i adhurimit është i lidhur me praninë e mendjes dhe përuljen gjatë kryerjes së tij, siç thotë Allahu i Madhëruar (interpretimi i kuptimit): “Pa dyshim që besimtarët kanë shpëtuar. Ata që janë të përulur gjatë namazit të tyre.” (Mu’minun: 1–2)
Është shumë e rëndësishme që zemra të jetë e fokusuar gjatë kryerjes së një ibadeti dhe të mos shpërqendrohet prej tij. Shejh Ibn Baz kur u pyet, për shndërrimin e adhurimit në zakon, tha: Ajo që nënkuptohet është: mos e fal namazin si zakon; lutuni si ibadet që me këtë t’i afroheni më shumë Allahut dhe jo sepse është zakon me të cilin jeni mësuar. Nëse e fal Duhanë, atëherë fale atë për t’iu afruar Allahut, jo sepse është zakon. Në të njëjtën mënyrë, nëse falni tehexhud gjatë natës, faleni sepse është një adhurim dhe bindje, jo sepse është thjesht një zakon ose sepse e bënte babai ose nëna juaj.
Së treti: Ndër gjërat që mund ta ndihmojnë dikë për të përqendruar mendjen kur kryen akte adhurimi janë sa vijon: 1. Ndryshimi në aktet e adhurimit. Individi duhet të bëjë një sërë ibadetesh, duke përfshirë namazin, leximin e Kuranit, dhikrin, dhënien e bamirësisë, nderimin e prindërve të tij, ruajtjen e lidhjeve farefisnore, vizitën e të sëmurëve dhe pjesëmarrjen në varrim. Me mëshirën dhe mëshirën e Allahut, ibadetet janë të shumta dhe të ndryshme. 2. Këmbëngulja në mbajtjen parasysh të nijetit gjatë kryerjes së ibadeteve.
Ibn el-Kajjimi ka thënë: … Duke qenë këmbëngulës gjatë kryerjes së veprës së mirë, kështu që personi duhet të këmbëngulë për të shmangur çdo mangësi apo neglizhencë në veprim. Ai duhet të këmbëngulë në mbajtjen e qëllimit të tij në mendje dhe të vazhdojë të jetë i përqendruar kur qëndron para Zotit të tij dhe të mos jetë i munguar gjatë zbatimit të urdhrit të Tij. Ajo që ka rëndësi nuk është vetëm bërja e asaj që është urdhëruar; përkundrazi ajo që ka rëndësi mbi të gjitha është të mos harrosh Atë që e ka urdhëruar kur bën atë që ka urdhëruar. Përkundrazi, ai duhet të këmbëngulë në kujtimin e Tij gjatë zbatimit të urdhrit të Tij. [3]
islamqa.info
—————————————–
[1] Ibn Maxheh dhe nga Ibn Hibbani
[2] Buhariu dhe Muslimi
[3] Umdat es-Sabiren
