Pyetja:
Thuhet shpeshherë se thirrësi në islam nuk duhet të jetë i ashpër në lidhje me çështjet e Sunetit dhe t’i shmanget sa të mundet situatave në të cilat trajtohen çështjet e Sunetit. Ai duhet të ketë një strategji në thirrjen e tij duke qenë pothuajse i distancuar nga Suneti. A është i drejtë ky pretendim dhe a është i dobishëm në rrugën e davetit? A na lejohet ndjekja e këtij parimi? Si mund të ketë përputhje mes kësaj dhe urdhëresës për kapjen me përkushtim pas Sunetit?
***
Përgjigjja:
Padyshim, muslimanit nuk i lejohet kurrsesi që të shmanget nga Suneti apo ta anashkalojë atë – veçanërisht nëse kemi për qëllim Sunetin me kuptimin e tij të përgjithshëm gjithëpërfshirës, qoftë edhe në mënyrë të përkohshme. Pra, muslimani dhe veçanërisht ai që quhet thirrës, duhet të thërrasë në islam duke ditur se islami është një i tërë dhe nuk pranon të copëzohet. Duhet t`u sqarojë njerëzve cdo gjë që ka lidhje me islamin, por ngelet çështja siç thuhet në fjalën e urtë: “Dituria është e shumtë për t’u përfshirë e gjitha dhe jeta e njeriut është e shkurtër që të mjaftojë për arritjen e të gjithë diturisë, ndaj jepi përparësi asaj që është më shumë e rëndësishme, e pastaj atë që vjen pas saj.
Pra, thirrësi duhet të ftojë në atë që është më e rëndësishmja dhe më pas tek ajo që vjen pas saj në rëndësi. Mirëpo, nëse bëhet fjalë që ai ndodhet në një situatë dhe sheh se dikush nga njerëzit bën një gabim, një veprim apo fjalë që kundërshton sheriatin, në çështje që nuk është nga bazat e fesë, dhe ai moment kërkon sqarim, kërkon urdhërim për të mirë dhe ndalim nga e keqja, atëherë nuk i lejohet që ta fshehë të vërtetën në emër të diplomacisë së davetit, por thërret në Sunetin përkatës që ka të bëjë me atë çështje konkrete, gjithmonë duke u disiplinuar me ajetin Kuranor: “Thërrit në rrugën e Zotit tënd me urtësi dhe këshillë të mirë dhe polemizo me ta në mënyrën më të mirë.” (Nahl, 125)
Pra, Allahu nuk tha thërret në diçka dhe lër diçka tjetër, por ama e disiplinoi thirrjen me urtësinë dhe këshillën në formën më të mirë. Psh: nëse një person është duke u falur në xhami dhe më pas në krah të tij sheh një djalosh në moshën e tij të re i cili po falet duke pasur në dorë një unazë prej floriri. Dikush mund të mendojë se është nga diplomacia e thirrjes që këtij djaloshi të mos i tërhiqet vërejtja për atë shkelje, por të anashkalohet me heshtje, mirëpo më thuaj; kur do e këshillojë atë person ndërkohë që ai mund të largohet dhe mund të mos e shohë më herë tjetër?!
Shembujt mund të jenë të shumtë dhe të larmishëm, veçanërisht nëse flasim për ata njerëz që e kanë caktuar veten të jenë thirrësa në islam, të cilëve nuk u lejohet që të thërrasin tek një pjesë e islamit dhe të lënë një pjesë tjetër, por parimi që duhet të ndjekin është : të thërrasin në çështjen më të rëndësishme pastaj në atë që vijon pas saj. Ky është parimi bazë i patjetërsueshëm, kurse që ai të shohë diçka gabim dhe të heshtë ndaj saj një ditë, dy, tre, katër, një muaj, dy, etj., me pretendimin se kjo është nga diplomacia në davet, padyshim që diçka e tillë nuk ka ekzistuar në kohën e Profetit ﷺ dhe as në kohën e selefëve.
Parimi bazë në këtë çështje nënkupton dy aspekte:
1) Aspekti i parë ka të bëjë me metodën (e këshillimit)
2) Aspekti i dytë ka të bëjë me faktin që thirrja duhet të jetë gjithëpërfshirëse e të gjitha çështjeve fetare, gjë për të cilën kemi shumë argumente, ku më i njohuri i tyre është hadithi: “Kush shikon prej jush një të keqe, le ta ndryshojë me dorën e tij, e nëse nuk mundet, atëherë le ta ndryshojë me gjuhën e tij, e nëse nuk mundet, atëherë le ta ndryshojë me zemrën etij, por ky është besimi më i dobët”.
Pra, ai sheh një të keqe dhe nuk arrin ta ndryshojë, atëherë kalon në nivelin e dytë: ndryshimi me fjalë, nëpërmjet këshillës me mënyrën më të mirë, ashtu siç tregohet në ajetin e mëparshëm kuranor, e nëse as këtë nuk mundet ta bëjë atëherë e kundërshton me zemrën e tij, por ky është niveli më i dobët i besimit.
Pra, Profeti ﷺ nuk tha: “Nëse urtësia e davetit apo diplomacia në davet, e kërkojnë që të heshtësh, hesht”. Jo nuk është kështu, por tha: “Nëse mundesh..”, që do të thotë se për sa kohë që mundesh ta ndryshosh të keqen me secilën nga mënyrat, për sa kohë që kemi të bëjmë me kundërshtim të Sunetit, siç thuhet në pyetje atëherë duhet të bëhet sqarimi i duhur këshillues dhe më pas nuk jemi më përgjegjës për vazhdimësinë.
Realisht problemi kryesor në thirrje nuk duhet të jetë ndarja e islamit në dy pjesë: Një pjesë që duhet të thërrasim sa më shpejt në të dhe një pjesë që duhet ta lëmë për më vonë ose të mos thërrasim kurrë në të.
Nuk duhet të jetë ky preokupimi, për vetë faktin se nuk ekziston asnjë libër që e ndan islamin në islamin që duhet të thërrasim sa më shpejt dhe islamin që duhet ta lëmë për më vonë apo që të mos thërrasim kurrë në të, me pretendimin se diplomacia e thirrjes e kërkon diçka të tillë. Nuk ekziston një libër i kësaj natyre dhe as nuk mund të ekzistojë një i tillë. Ai person që pretendon dhe dëshiron ta ndajë islamin në dy pjesë të tilla, nga e nxorri këtë lloj përfundimi dhe me çfarë argumenti?!
Që një person të arrijë në këtë lloj përfundimi duhet të jetë nga dijetarët më të mëdhenj të islamit, në mënyrë që të ia pranojmë këtë lloj ndarjeje. Pyetja që shtrohet është: Kush janë këta që e e kanë këtë pretendim dhe ndjekin këtë parim? Ne e dimë mirë se ata që i janë përveshur davetit dinë shumë pak nga islami i tërësishëm. Përveç kësaj, vetë ata bien në kontradiktë me këtë parim. Unë e them hapur dhe me plot gojën se ata që pretendojnë teorikisht në ndarjen e islamit në dy pjesë: një pjesë me të cilën duhet të fillohet dhe një pjesë me të cilën nuk duhet të merremi, ne e dimë mirë se vetë ata thërrasin në çështje që ndoshta nuk kanë të bëjnë fare me islamin, e jo më që të jenë nga ajo pjesa e parë e rëndësishme e islamit. Rreth kësaj kemi folur shpesh herë, ndaj le ta mbyllim me kaq sa thamë, besoj duke qenë e mjaftueshme.
Lëvdatat i përkasin Allahut, Zotit të botëve.
Shejh Albani
Përktheu: Shuajb Rexha
