Pyetja: A lejohet të lexohet Kurani (d.m.th. të bëhet hatme) i ndarë në xhuze nga disa persona, të cilët ndodhen në vende të ndryshme të botës, për një person të sëmurë rëndë? Apo e njëjta gjë, d.m.th. hatme, për udhëzimin e vëllezërve në rrugë të drejtë?
Përgjigjja:
Falenderimi i takon Allahut, Zotit të botërave.
Paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të Dërguarin e Tij, mbi familjen dhe shokët e tij.
➖ Në lidhje me ndarjen e hatmes së Kuranit mes disa personave dhe dhurimin e shpërblimit për dikë tjetër, qoftë për shërim, për udhëzim apo për shpërblim të të vdekurve, nuk ka ndonjë argument nga Kurani dhe Suneti që ta mbështesë këtë praktikë.
Adhurimi duhet të jetë në përputhje me atë që ka ligjëruar Allahu dhe i Dërguari i Tij ﷺ, dhe çdo vepër që nuk mbështetet në Kuran dhe Sunet konsiderohet risi (bidat), sidomos kur bëhet si praktikë e rregullt.
▪️Ja disa argumente që tregojnë se ndarja e hatmes në grup për një të sëmurë apo për udhëzim të dikujt nuk ka bazë fetare:
1- Profeti ﷺ ka ndaluar shpikjet në fe, duke thënë:
“Kush shpik diçka në fenë tonë që nuk është prej saj, ajo është e refuzuar.”
(Buhariu dhe Muslimi)
Dhe nuk ka asnjë transmetim nga Profeti ﷺ, as nga sahabët, që të kenë ndarë hatmen në grup dhe t’ia kenë dhuruar shpërblimin dikujt tjetër, qoftë për të sëmurët apo për të udhëzuar të tjerët.
2- Leximi i Kuranit është ibadet personal dhe nuk ka argumente që shpërblimi i tij mund t’i shkojë dikujt tjetër. Allahu i Lartësuar thotë në Kuran:
وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَـٰنِ إِلَّا مَا سَعَىٰ
“Dhe se njeriu nuk ka tjetër përveç asaj që ka bërë vetë.” (En-Nexhm: 39)
Ky ajet tregon se njeriu përfiton nga veprat që ai vetë i ka bërë, dhe askush nuk mund t’i dhurojë shpërblimin e leximit të Kuranit një tjetri.
3- Profeti ﷺ dhe sahabët nuk e kanë praktikuar ndarjen e hatmes në grup për dikë tjetër, edhe pse ata kishin të sëmurë, kishin njerëz që kishin nevojë për udhëzim. Asnjëherë nuk ka ndodhur që sahabët të mblidheshin dhe të ndanin pjesë të Kuranit mes tyre për të bërë hatme për një të sëmurë ose për udhëzimin e dikujt. Sikur të ishte një vepër e mirë dhe e pëlqyeshme, ata do ta kishin bërë të parët.
4- Profeti ﷺ ka thënë:
“Kur njeriu vdes, i ndërpriten veprat, përveç tre gjërave: sadakaja e vazhdueshme, dija që sjell dobi dhe një fëmijë i devotshëm që lutet për të.”
(Muslimi)
Në këtë hadith nuk përmendet leximi i Kuranit si një vepër që mund t’i shkojë dikujt tjetër.
➖ Në vend të ndarjes së hatmes në grup, mënyrat më të sakta të ndihmës për një të sëmurë apo për udhëzimin e dikujt janë:
1- Bërja e duasë së sinqertë, siç ka thënë Profeti ﷺ për të sëmurët:
اللهم رب الناس، أذهب البأس، واشفِ أنت الشافي، لا شفاء إلا شفاؤك، شفاءً لا يغادر سقما
“O Allah, Zoti i njerëzve! Largoje të keqen dhe shëroje, Ti je Shëruesi, nuk ka shërim veç shërimit Tënd, shërim që nuk lë pas sëmundje.“
(Buhariu dhe Muslimi)
2- Rukja me Kuran dhe dua, siç ka bërë Profeti ﷺ duke lexuar suren El-Fatiha dhe ajete të tjera mbi të sëmurët.
3- Këshillimi dhe lutja për udhëzimin e të tjerëve. Në vend që të ndahet hatmja, është më e dobishme të këshillojmë me urtësi dhe të bëjmë dua për udhëzimin e tyre.
Së fundi: Motër e dashur, çdo e mirë vjen vetëm kur ndjekim rrugën e Profetit ﷺ, sepse aty gjendet begatia dhe kusht për pranimin e veprave. Nuk kemi nevojë të shpikim praktika që nuk janë të bazuara në fe, kur kemi mënyra të sakta dhe të begata për t’iu lutur Allahut. Po bëre dua të sinqertë nga zemra, Allahu të dëgjon, dhe nuk ka nevojë të organizohen hatme të ndara në grup.
Allahu e di më së miri!
