Pyetja:
Prej cilës moshë duhet të fillojë namazi e agjërimi për vajza dhe për djem?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut. Paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të Dërguarin e Tij Muhamedin, ﷺ.
Çdo person, mashkull apo femër, nuk konsiderohet i ngarkuar me përgjegjësi fetare para moshës madhore. Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Lapsi është ngritur (nuk shënohen vepra) për tri kategori: për fëmijën derisa të hyjë në moshën madhore, për të fjeturin derisa të zgjohet dhe për të sëmurin mental derisa të shërohet.” [1]
Arritja e moshës madhore për të dyja gjinitë mund të kuptohet nëpërmjet tri shenjave:
a) ejakulimi zgjuar apo në ëndërr,
b) dalja e qimeve të vrazhda rreth organeve intime,
c) arritja e moshës 15-vjeçare për të dyja gjinitë.
Kurse dy shenja janë të veçanta vetëm për femra:
a) paraqitja e të përmuajshmeve-menstruacioneve.
b) shtatzënia.
Çdo djali apo vajze që i paraqitet njëra prej këtyre shenjave konsiderohet i/e ngarkuar me përgjegjësi fetare, andaj obligohet me kryerjen e të gjitha obligimeve dhe largimin prej të gjitha ndalesave, në këtë rast obligohet edhe me agjërimin e muajit Ramazan.
Mirëpo prindërit obligohen që në vegjëli t’i ushtrojnë fëmijët e tyre në kryerjen e obligimeve dhe largimin prej ndalesave, me qëllim që kur të arrijnë moshën madhore të mos kenë vështirësi për kryerjen e obligimeve fetare. Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Urdhëroni fëmijët tuaj me namaz kur janë shtatë vjeç, kurse kur mbushin dhjetë vjeç, nëse ata nuk falen, përdorni ndëshkime dhe ndajini në shtretër të veçantë.” [2]
Transmetohet nga sahabët se kur fëmijët e tyre gjatë agjërimit u kërkonin ushqim, ata i mashtronin me lodra me qëllim që ta plotësonin agjërimin deri në fund të ditës. [3]
Dijetarët kanë thënë se fëmijët edhe pse nuk kanë përgjegjësi, pra nuk janë të obliguar, kujdestarët e tyre kanë përgjegjësi për ta, prandaj nuk u lejohet atyre t’u mundësojnë kryerjen e ndalesave, ngase nëse rriten duke bërë mëkate, atëherë kur të hyjnë në moshën madhore do ta kenë të vështirë largimin nga veprat e këqija.
Allahu e di më së miri.
Dr. Shefqet Krasniqi
———————
[1] Ebu Davudi, nr. 4402; Tirmidhiu, nr. 1423; Ibn Maxhe, nr. 2041; Nesaiu, nr. 3432. Albani ka thënë: “Hadithi është sahih”.
[2] Ebu Davudi, nr. 495. Albani ka thënë: “Hadithi është hasen sahih”.
[3] Buhariu, nr. 1960; Muslimi, nr. (1136) 136.
