Pyetja:
Nëse duam të shesim monedha të vjetra, siç janë monedhat e vjetra arabe dhe franceze, a duhen konsideruar ato si valutë apo duhen trajtuar në bazë të faktit se janë një lloj malli tregtar?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Nëse monedhat e vjetra janë prej ari dhe shiten për ar, ose janë prej argjendi dhe shiten për argjend, atëherë ato duhet të jenë të barabarta në peshë dhe shkëmbimi duhet të bëhet në vend. Nëse ato shiten për diçka tjetër nga lloji i tyre, si p.sh. nëse ari shitet për argjend ose me para, ose argjendi shitet me para, atëherë shkëmbimi duhet të bëhet në të njëjtën seancë, por nuk parashikohet që ato të jenë të barabarta. në peshë, sepse Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Ari për ar, argjendi për argjend, gruri për grurin, elbi për elbin, hurma për hurma, kripa për kripë, si për të ngjashëm, njësoj për të njëjtën, dorë për dore. Por nëse këto mallra ndryshojnë, atëherë shisni si të doni, për aq kohë sa është dorë më dorë.” [1]
Nuk ka dallim në këtë drejtim nëse valuta përdoret tani apo nuk përdoret, përderisa ajo është prej ari apo argjendi, të cilat sipas teksteve fetare janë ndër kategoritë që i nënshtrohen ribasë (kamatës).
Por nëse monedha është bërë nga diçka tjetër përveç arit ose argjendit, si për shembull nëse është prej letre ose bakri e të ngjashme, dhe nuk është më në qarkullim dhe nuk përdoret më për të përcaktuar çmimet e gjërave, atëherë çështja e ribës nuk vlen më për të dhe është bërë një lloj mall tregtar. Në atë rast, lejohet blerja dhe shitja e tij për çfarëdo çmimi që të dy palët në transaksion bien dakord, me kusht që të mos ketë ekstravagancë, sepse disa njerëz shpenzojnë shuma të tepërta parash për të blerë këto monedha të vjetra, por mësimet islame urdhërojnë të tregoheni të kujdesshëm me pasurinë dhe ndaloni humbjen e saj.
Shejh Ibn Uthejmin u pyet për shitjen e monedhave të vjetra për më shumë se vlera e tyre nominale.
Ai u përgjigj: “Nuk ka asgjë të keqe me këtë, sepse monedhat e vjetra nuk përdoren më si para. Pra, nëse, për shembull, dikush ka një nga kartëmonedhat e hershme të rialëve të kuq, ose një kartëmonedhë me pesë rial ose një kartëmonedhë dhjetë rijale që nuk është më kurs ligjor, dhe ai dëshiron ta shesë atë kartëmonedhë dhjetë rijale për njëqind rial, nuk ka asgjë të keqe, sepse tani është bërë artikull në shitje dhe nuk është më valutë, kështu që nuk ka asgjë të keqe.” [2]
Dhe Allahu e di më së miri.
Islamqa.info
———————————————-
[1] Muslimi (2970), nga hadithi i Ubade ibn es-Saami
[2] Lika’ El-Baab El-Maftooh (233/18)
