Pyetja:
Gruaja ime është shtatzënë, në javët e para të shtatzënisë dhe ne kemi dy djem që janë ende të vegjël; njëri është tetëmbëdhjetë muajsh dhe tjetri shtatë muaj. A i lejohet gruas sime të abortojë për të lënë hapsirë për të pasur sërish fëmijë derisa të rriten dy të vegjlit apo jo?
***
Përgjigjja:
Falënderimi i takon Allahut.
Dijetarët e fikut kanë mendime të ndryshme në lidhje me vendimin e abortit para dyzet ditësh. Një numër i hanefive dhe shafiive dhe disa prej hanbelive janë të mendimit se kjo është e lejuar. Ibn El Humaam ka thënë: “A lejohet ndërprerja e shtatzënisë? Është e lejuar përderisa nuk ka zhvilluar tipare njerëzore. Pastaj ata thanë: Por kjo nuk ndodh vetëm pas njëqind e njëzet ditësh.” [1]
Kjo nënkupton se ajo që ata nënkuptuan me zhvillimin e tipareve njerëzore është kur i fryhet shpirti, përndryshe është e gabuar, sepse zhvillimi i tipareve njerëzore mund të shihej para kësaj.
Er-Ramli ka thënë: “Ajo që ka më shumë gjasa të jetë e saktë është se është e ndaluar pasi t’i fryhet shpirti në të gjitha rastet, por lejohet para kësaj.” [2]
, thuhet: Lejohet ndërprerja e shtatzënisë, qoftë edhe me përdorimin e ilaçeve, para se të fryhet shpirti në të, për dallim nga mendimi i Gazaliut. [3]
El-Mirdaavi ka thënë: “Lejohet të merret ilaç për të abortuar një nutfah (shqip, pika e spermës; embrioni menjëherë pas ngjizjes).” [4]
Ibn el-Xhevzi ka thënë: “Është haram.” [5]
“Kuptimi i dukshëm i fjalëve të Ibn ‘Akilit në el-Funun është se lejohet ndërprerja e saj para se të fryhet shpirti në të, dhe ai tha: Ka një argument që e mbështet këtë.” [6]
Malikitë janë të mendimit se në asnjë rast nuk lejohet. Ky është gjithashtu pikëpamja e disa prej hanefive, disa shafiive dhe disa hanbelive. Ed-Derdeer ka thënë: “Nuk lejohet të abortohet embrioni i cili është vendosur në mitër, madje edhe para dyzet ditësh; pasi të jetë fryrë shpirti në të, është e ndaluar sipas konsensusit të dijetarëve.” [7]
Megjithatë, disa nga fukahatë e kufizuan lejimin e abortit në rastet kur ka arsye. [8]
Kjo është ajo që përmendet në një deklaratë të Këshillit të Dijetarëve të Lartë, teksti i së cilës është si më poshtë:
1. Nuk lejohet ndërprerja e shtatzënisë në asnjë fazë, përveç kur ekziston një arsyetim legjitim për ta bërë këtë, brenda udhëzimeve shumë të ngushta.
2. Nëse shtatzënia është në fazën e parë, e cila është dyzet ditë, dhe ndërprerja e saj do t’i shërbejë një qëllimi të ligjshëm të sheriatit ose do të largojë dëmin, lejohet ndërprerja e saj. Për sa i përket ndërprerjes së tij në këtë fazë nga frika e vështirësive në rritjen e fëmijëve, ose nga frika se mos mund të përballojnë kostot e rritjes dhe edukimit të tyre, ose nga frika për të ardhmen e tyre, ose sepse çifti mendon se ka mjaft fëmijë, kjo gjë nuk lejohet. [9]
Në Fetaua el-Lejneh ed-Da’imah (21/450) thuhet: “Parimi themelor në lidhje me shtatzëninë e një gruaje është se nuk lejohet ndërprerja e saj në asnjë fazë, përveç nëse ekziston një arsyetim legjitim për këtë. Nëse shtatzënia është ende një nutfah (“pikë e spermës”; embrioni menjëherë pas ngjizjes), e cila është dyzet ditë ose më pak, dhe aborti i saj do t’i shërbejë një qëllimi legjitim ose do të shmangë dëmin që pritet t’i ndodhë nënës, atëherë lejohet ndërprerja e tij në atë rast. Kjo nuk përfshin frikën nga vështirësitë në rritjen e fëmijëve ose të pamundësisë për të përballuar shpenzimet ose arsimimin e tyre, ose të menduarit se një numër i caktuar i fëmijëve është i mjaftueshëm, dhe arsyetime të tjera që janë të papranueshme sipas mësimeve islame.”
Por nëse shtatzënia i ka kaluar dyzet ditë, ndalohet ndërprerja e saj, sepse pas dyzet ditësh bëhet alaka, atëherë kur fillon t’i shfaqë tiparet e njeriut, prandaj nuk lejohet ndërprerja e saj pasi të arrijë në këtë fazë. Përveç nëse një komitet mjekësor i besueshëm vendos se vazhdimi i shtatzënisë do të përbëjë rrezik për jetën e nënës dhe ekziston frika se ajo mund të vdesë nëse shtatzënia vazhdon.
Ajo që duket se është rasti në fjalë, është se lejohet aborti i saj para dyzet ditëve, nëse ka nevojë për këtë, duke përfshirë rastin e të paturit e tri shtatzënive të njëpasnjëshme brenda një kohe të shkurtër, sepse të kesh tre shtatzëni në vazhdimësi të shpejtë shkakton vështirësi të jashtëzakonshme për gruan dhe e dobëson atë fizikisht, gjë që mund të prekë vetë fetusin dhe nëna mund të mos jetë në gjendje të kujdeset për tre fëmijët kur ata janë kaq të vegjël.
Allahu e di më së miri.
Islamqa.info
———————————————-
[1] Fet’hul-Kadir (3/401)
[2] Nihajat el-Muhtaaj (8/443)
[3] Hashija Kalbi (4/160)
[4] El-Insaaf (1/386)
[5] Ahkaam en-Nisa’
[6] El-Furou‘
[7] Esh-Sherhul-Kabir (2/266)
[8] Mawsou‘ah el-Fikhijah el-Kuvaitiyyah (2/57)
[9] El-Fetva El-Xhamiah (3/1055)
